อันดับที่ 1 : ไมลิเซียม (Mycelium) หรือ เส้นใยของเห็ดรา
ในวงการดีไซน์ ในระยะหลังมานี้มีการค้นพบวัสดุแปลกใหม่ที่มีโครงสร้าง และคุณสมบัติที่ดี อีกทั้งยังเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเป็นจำนวนมาก แต่ใครจะไปคิดละว่าหนึ่งในนั้นจะเป็นพี่เห็ดไมลิเซียม เรื่องของเรื่องก็คือเจ้าเห็ดนี้ถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งในการตกแต่งซุ้มประตู และส่วนโค้งส่วนเว้าต่างๆ ของหอแสดงงานจำลองขนาดย่อมในอินเดีย มิหนำซ้ำมันยังถูกนำมาใช้จำลองให้เป็นเสมือนโครงสร้างของต้นไม้ในแดนกิมจิอีกด้วย เก๋ไม่เบาเลยใช่ไหมล่ะ!
เท่านั้นยังไม่พอเพราะขนาดผู้ผลิตเฟอร์นิเจอร์แห่งเมืองผู้ดีอย่าง Sebastian Cox ยังให้ความสนใจกับพี่เห็ดของเรา โดยที่ Cox มีการเปิดตัวคอลเลคชั่นโคมไฟที่ถ้าดูจากภายนอกแล้ววัสดุที่นำมาใช้จะเหมือนหนังซึ่งความจริงมันกลับเป็น “เห็ด” แท้ๆ ดีๆ นี่เอง จากการร่วมมือระหว่างสถาปนิกอย่าง Cox กับนักวิจัยอย่าง Ninela Ivanova พวกเขาได้สร้างสรรค์และประกาศให้โลกรู้ว่าทรัพยากรอย่างเส้นใยของเห็ดรา (ไมลิเซียม) ที่หลายคนมองข้ามหรืออาจมองว่ามันไร้ค่า นั้นมันมีดีกว่าที่คิดจริงๆ
อันดับที่ 2 : พลาสติกจากท้องทะเล
น่าแปลกมากที่จู่ๆพลาสติกธรรมดาๆสามารถกลับมามีบทบาทและเป็นที่สนใจของเหล่าดีไซน์เนอร์อีกครั้ง ทั้งๆ ที่พลาสติกเหล่านี้ก็มีใช้กันอยู่ทั่วไปมานานพอสมควรแล้ว แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นทางเรากลับพบว่าต้นสายปลายเหตุของการกลับมาเป็นกระแสนิยมในครั้งนี้ เกิดมาจากการที่เหล่าดีไซน์เนอร์หลายคนได้ทราบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับปริมาณของพลาสติกที่เสียทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์ในท้องทะเล ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้จากงงานนี้ก็บอกได้เลยว่าโคตรเจ๋ง ตัวอย่างผลงานที่มีให้เห็นกันชัดเลยก็คือรองเท้าแบรนด์ดังจาก Addidas ซึ่งถ้าดูจากรูปลักษณ์ภายนอกแล้วหลายคนอาจไม่เชื่อว่ารองเท้าคู่นี้ทำมาจาก ‘ขยะพลาสติก’
นอกจากนี้คอลแลคชั่นเฟอร์นิเจอร์สุดล้ำอย่าง Ocean Terrazzo โดย Brodie Neill ที่ถูกนำไปแสดงในงาน London Design Biennale บอกได้เลยว่าช่างเป็นผลงานที่ดูน่าทึ่งและสะดุดตาเสียเหลือเกิน
อันดับที่ 3 : น้ำเสีย
“ของเสีย ก็ต้องทิ้ง” คนธรรมดาที่ได้ก็คิดแบบนี้กันทั้งนั้นแหละ… แต่ไม่ใช่สำหรับเจ้าหน้าที่การประปาชาวดัตช์ที่สามารถคิดค้นวิธีพัฒนาน้ำเสียให้กลายเป็นไบโอพลาสติกได้ซะงั้น ไม่เพียงเท่านั้นเพราะในขณะเดียวกันดีไซน์เนอร์ชาวดัตซ์อย่าง Nienke Hoogvliet ก็ยังสามารถต่อยอดพัฒนาเทคนิคส่วนนี้ให้กลายไปเป็น ‘โกศ’ สำหรับใช้ในพิธีฌาปนกิจได้อีกด้วย บอกได้คำเดียวว่า สุดยอดจริงๆ
อันดับที่ 4 : เจสโมไนท์ (Jesmonite)
เจสโมไนท์ถูกขนานนามว่าเป็นวัสดุแห่งปี 2017 ในงาน London Fair แม้ว่าชื่อของวัสดุชิ้นนี้อาจฟังดูไม่คุ้นสักเท่าไรสำหรับใครหลายคน ต้องอธิบายก่อนว่าวัสดุชิ้นนี้เกิดมาจากการผสมกันระหว่างปูนปลาสเตอร์และปูนซีเมนต์ โดยมีเรซินซึ่งมีน้ำเป็นส่วนประกอบผสมอยู่ด้วย เรียกได้ว่าการปรากฎตัวของเจสโมไนท์ ได้รับกระแสตอบรับและความนิยมอย่างรวดเร็ว ท่ามกลางความชื่นชอบของเหล่าดีไซน์เนอร์ หนึ่งในนั้นรวมไปถึง Phil Cuttance ผู้บุกเบิกการใช้เจสโมไนท์ในการออกแบบเครื่องตกแต่ง
ตลอดจน Zuza Mengham ที่ใช้เจสโมไนท์ผสมกับไลเคนที่มีต้นกำเนิดของสายพันธุ์มาจากอังกฤษ เพื่อสรรค์สร้างงานประติมากรรมในรูปแบบต่างๆ ได้อย่างน่าทึ่ง
อันดับที่ 5 : ใบไม้
ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อ… Šimon Kern ดีไซน์เนอร์ชาวสโลวาเกียได้เลือกใช้วัสดุที่ทุกคนมองว่ามันไม่ได้มีคุณค่าอะไรเลย มิหนำซ้ำยังต้องคอยกำจัดทิ้งอยู่เสมอ วัสดุนั้นก็คือ ‘ใบไม้’ นั่นเอง Kern ได้เลือกใช้ใบไม้มาใช้เป็นวัสดุหลักในการออกแบบและทำเก้าอี้ดังที่เราเห็นกันอยู่ในรูป นอกจากนี้ Kern ยังบอกอีกด้วยว่าผลงานของเขา ใช้แค่เพียงวัสดุที่มาจากธรรมชาติอย่างใบไม้มาผนวกเข้ากับไบโอเรซิน ที่ได้มาจากน้ำมันซึ่งเหลือใช้จากการประกอบอาหาร เพียงเท่านี้เราก็ได้เก้าอี้ที่ดูสวยเก๋มานั่งกันแล้ว บอกได้เลยว่าผลงานชิ้นนี้เป็นหนึ่งในสุดยอดไอเดียจริงๆ
อันดับที่ 6 : หญ้าทะเล
อีกหนึ่งตัวเลือกของการใช้วัสดุธรรมชาติมาเป็นภาชนะใส่อาหารแทนที่การใช้พลาสติก ก็คือ ‘หญ้าทะเล’ ในปัจจุบันได้มีการนำมาใช้ให้เห็นกันบ้างแล้ว อย่างเช่นในสถาบันการศึกษาอย่าง Royal College of Art ที่มีนักศึกษาเลือกใช้เจ้าหญ้าทะเลนี่แหละมาประดิษฐ์เป็น จานชามสำหรับใส่อาหาร เนื่องจากมันเป็นวัสดุที่สามารถย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติ ส่วนเรื่องของขั้นตอนการผลิตหลักๆ ก็จะอยู่ที่การดึงเอาสารสกัดจากหญ้าทะเลแห้ง โดยเน้นเอาส่วนของเซลลูโลสมาใช้เป็นหลัก สงสัยว่าเราคงจะมองข้ามวัสดุธรรมชาติพวกนี้ไม่ได้เสียแล้ว เพราะมันมีประโยชน์มากกว่าที่คิดไว้จริงๆ
อันดับที่ 7 : หนังท้องวัว
แม้ว่าจะฟังดูโหดร้ายไปเสียหน่อย และก็ถือว่าเป็นอะไรที่ดูจะสวนทางกับแนวความคิดแบบดั้งเดิมในการออกแบบไปค่อนข้างมาก กับการนำเอาหนังท้องวัวมาเป็นวัสดุหลักในการผลิตกระเป๋าและเครื่องหนังต่างๆ แต่ผลงานชิ้นนี้ ก็ได้ผ่านการศึกษามาอย่างดีโดยสถาบันการออกแบบ Design Academy Eindhoven โดย Billie van Katwijk ที่ได้บอกไว้ว่ามันเป็นวิถีที่ยั่งยืนที่สุดอีกวิถีนึง อันนี้ก็แล้วแต่ชอบนะ
อันดับที่ 8 : เลือด
เป็นอีกหนึ่งชิ้นงานการออกแบบที่มาจาก Design Academy Eindhoven โดยนักศึกษาที่มีชื่อว่า Basse Stittgen ได้เลือกใช้เลือดของสัตว์นานาชนิดจากอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์มาสร้างชิ้นงานที่เรียกได้ว่าเป็นคอลเลคชั่นของข้าวของเครื่องใช้ขนาดเล็กนานาชนิด ตั้งแต่กล่องเก็บเครื่องประดับอัญมณี ไปจนถึงที่ใส่ไข่ต้ม ซึ่งกรรมวิธีที่ทาง Stittgen ได้ใช้คือการนำเอาเลือดที่ได้มาทำให้แห้งเสียก่อน แล้วจึงทำให้เป็นผงซึ่งบอกเลยว่าก็คล้ายๆ กับวิธีการทำไส้กรอกนี่แหละ จากนั้นจึงค่อยใช้ความร้อนหล่อรูปจนได้เป็นชิ้นงานต่างๆให้ได้ใช้กัน คือก็เก๋นะ ถึงแม้ว่าจะดูเลือดเยอะไปนิดนึงก็เถอะ แต่นี่แหละที่เค้าเรียกกันว่ามือเปื้อนเลือดจนได้เรื่อง หึหึ…
อันดับที่ 9 : สาหร่าย
บอกเลยว่าสาหร่ายเป็นพืชที่มองข้ามไม่ได้อีกแล้วจริงๆ เพราะดีไซน์เนอร์หลายคนกลับพบว่าเจ้าสาหร่ายเป็นหนทางสู่ความยั่งยืนสำหรับอนาคต ขนาดแบรนด์เฟอร์นิเจอร์ยักษ์ใหญ่จากสวีเดนอย่าง Ikea ยังให้ความสนใจ จนให้ทีมวิจัย Space10 ร่วมกับสถาปนิกอีก 3คน ร่วมกันพัฒนาและสามารถนำเอาสาหร่ายมาเป็นองค์ประกอบหลักในการสร้างศาลาอเนกประสงค์จนสำเร็จ ถ้าเรียกว่าโดมสาหร่ายจะฟังดูแปลกๆ ไปเสียหน่อย อย่างไรก็ตามทางแบรนด์ได้บอกเอาไว้ว่า มันเป็นงานสถาปัตยกรรมที่สามารถผลิตอาหารได้ เนื่องจากคุณสมบัติในเรื่องของการสังเคราะห์แสง ซึ่งแหวกแนวสุดๆ
ในเวลาเดียวกันสองดีไซน์เนอร์ชาวดัตช์อย่าง Eric Klarenbeek และ Maartje Dros ก็ได้ทำการพัฒนาไบโอพลาสติกมาจากเจ้าสาหร่ายนี้เช่นเดียวกัน ไม่เพียงเท่านั้นทั้งสองคนยังสานต่อโดยนำสาหร่ายมาใช้ในการประดิษฐ์คอลเลคชั่นแจกันอีกด้วย ทั้งสองบอกว่า ในวันหนึ่งแจกันที่ทำจากพลาสติกสังเคราะห์อย่างที่เคยๆ ทำกันมาอาจถูกแทนที่ด้วยแจกันที่พวกเขาคิดค้นขึ้นมาก็เป็นได้ แต่อาจจะต้องรออีกสักหน่อยหรือเปล่า… ก็มีโอกาสป็นไปได้นะว่าไหม?
อันดับที่ 10 : คาร์บอน ไฟเบอร์ (Carbon fibre)
ก็อย่างที่รู้โดยทั่วกันว่าเจ้าคาร์บอน ไฟเบอร์ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมจำพวกยานยนต์ตลอดจนการผลิตจักรยาน ด้วยคุณสมบัติที่มีน้ำหนักที่ค่อนข้างเบาและมีความคงทน จนหลายต่อหลายคนยอมรับว่าเจ้าคาร์บอนนี้เป็นหนึ่งในยอดวัสดุที่มีแต่ข้อได้เปรียบ เมื่อเทียบกับวัสดุชนิดอื่นๆ ที่มีลักษณะคล้ายกัน ตัวอย่างสินค้าที่ใช้คาร์บอน ไฟเบอร์เป็นตัวชูโรงที่เห็นได้ชัด ก็คือจักรยาน Hummingbird ที่เพิ่งมีการวางจำหน่ายในปี 2017 ที่ผ่านมา
ด้วยความที่เป็นวัสดุที่เพรียบพร้อมเจ้าคาร์บอนไฟเบอร์นี้จึงถูกบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Apple นำไปใช้เพื่อตกแต่งบานหน้าต่างขนาดใหญ่ ที่เปรียบเสมือนเปลือกอาคาร (facade) ของ Apple Studio ในดูไบ ด้วยความที่มีน้ำหนักเบา มีความยืดหยุ่นสูง คาร์บอน ไฟเบอร์จึงเป็นวัสดุที่ตอบโจทย์ที่สุด ในการนำมาทำเป็นบานหน้าต่างขนาดมหึมาที่เคลื่อนไหวได้ด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสตูดิโอของบริษัทที่มีเทคโนโลยีสุดล้ำอย่าง Apple Inc.
นอกจากนี้คาร์บอน ไฟเบอร์ ยังเป็นวัสดุที่ถูกนำไปใช้ประโยชนอย่างหลากหลาย อย่างการตกแต่งศาลาดีไซน์สุดเก๋ ที่นำคาร์บอน ไฟเบอร์ มาถักทอให้มีลักษณะคล้ายกับเปลญวนผ้าไหม ที่ถูกถักทออย่างเป็นธรรมชาติราวกับว่าเป็นการถักทอเปลือกห่อหุ้มตัวอ่อนของผีเสื้อกลางคืน
และที่ล้ำที่สุด คือ การที่มันถูกนำไปสร้างเก้าอี้ที่มีน้ำหนักเบาหวิว ซึ่งเป็นผลงานของดีไซน์เนอร์อย่าง Thomas Missé จนแหล่งข่าวจาก Dezeen ยังแอบบอกอีกด้วยว่า เก้าอี้ของ Missé เป็นเก้าอี้ที่เหมาะสมที่สุดในการเป็นเก้าอี้ตัวแรกที่ถูกนำไปใช้บน ‘ดาวอังคาร’ ด้วย เรียกได้ว่าเป็นวัสดุที่เจ๋งสุดๆ
อันดับที่ 11 : เรซิน และ ขี้เลื่อย
เรื่องราวของวัสดุสุดประหลาดนี้ เริ่มต้นจากความต้องการของ Oh Geon ดีไซน์เนอร์ชาวเกาหลี ผุดไอเดียแปลกๆ ที่ต้องการเพิ่มมูลค่าให้กับสิ่งที่คนอื่นมองว่ามัน ‘ไร้ค่าสิ้นดี’ จนท้ายที่สุดเขาก็ได้ประดิษฐ์ม้านั่งที่ดูแปลกตาขึ้นมาให้ยลโฉมกันจนได้ ซึ่งวัสดุก็มีเพียงแค่เรซินกับขี้เลื่อยเท่านั้นจริงๆ พูดก็พูดเถอะว่าเจ้าวัสดุที่คนมองข้ามและให้มองยังไงมันก็ดูไร้ค่าเสียเหลือเกิน กลับกลายเป็นวัสดุหลักในผลงานม้านั่งชิ้นนี้ อย่างไรก็ตามด้วยนิสัยของนักออกแบบที่ต้องไว้ลายกันเสียหน่อย แม้ว่าวัสดุนี้จะเป็นแค่ขี้เลื่อย เขาก็ขอเลือกให้มันเป็นขี้เลื่อยของ ไม้วอลนัท กับ โอ๊ก ก็แล้วกัน…
SOURCES
https://www.dezeen.com/2017/12/22/top-10-unusual-materials-2017-design-review-2017/
https://www.dezeen.com/2017/08/26/shell-mycelium-fungus-pavilion-beetles-3-3-yassin-arredia-design-kerala-india/
https://www.dezeen.com/2017/09/04/mycotree-dirk-hebel-philippe-block-mushroom-mycelium-building-structure-seoul-biennale/
https://www.dezeen.com/2017/09/16/drop-in-the-ocean-brodie-neill-ocean-plastic-london-design-festival-2017/
https://www.dezeen.com/2017/10/14/thomas-misse-designs-carbon-fibre-chair-for-mars-colonisation-design/
https://www.dezeen.com/2017/09/16/drop-in-the-ocean-brodie-neill-ocean-plastic-london-design-festival-2017/
